Theo sách “Đại Việt sử ký Toàn thư”, Trần Thì Kiến sinh năm 1260, mất năm 1330. Quê ông ở làng Cư Xá, tổng Đông Triều, huyện Tân Hưng (nay là thị xã Đông Triều, tỉnh Quảng Ninh). Ông từng là khách của Trần Hưng Đạo và được Trần Hưng Đạo tiến cử lên vua Trần Nhân Tông, sau được cử làm An phủ sứ Thiên Trường, rồi đến Yên Ninh. Bấy giờ, chỉ những người được đặc biệt tín nhiệm mới được giữ chức An phủ phủ Thiên Trường, nơi các vua Trần đóng cung điện riêng, có thể dùng làm kinh đô lần thứ hai khi cần, và chỉ những người đã từng làm sứ thần của triều đình. Thiên Trường, ông được thăng An Phủ Đại Kinh. Nhờ vậy, Trần Thì Kiến được sự tín nhiệm đặc biệt của vua và triều đình.

Theo sử sách, ông có sở trường đoán quẻ trong Kinh Dịch. Trước khi cuộc kháng chiến chống quân Nguyên xâm lược lần thứ hai diễn ra, nhà vua đã cử Trần Thì Kiến đi xem bói. Mùa hè năm sau, quân Nguyên đại bại, đúng như lời ông tiên đoán. Mùa thu năm Trùng Hưng thứ hai, quân Nguyên vào nước ta lần thứ ba, vua lại sai thầy bói, gieo được quẻ Quan vào quẻ Hoàn, rồi đoán: “Hoán nghĩa là tan, đó là điềm thất bại của kẻ thù”. Sau quân Nguyên đến sông Bạch Đằng tất nhiên bị thất bại nặng nề phải tháo chạy. Nhà vua khen ngợi tài năng của anh ta.

Về sau, Trần Thì Kiến được bổ làm Hình luật, kiêm chức Đại An Phủ Kinh sư. Việc Trần Thì Kiến làm quan đến chức tri phủ không phải ngẫu nhiên. Thứ nhất, vì sự chính trực hiếm có của ông. Làm quan lo việc xét xử, hình luật mà phải ngay thẳng, chính trực, xét xử đúng người, đúng tội thì trăm họ sẽ được giúp đỡ. Còn làm tròn thành méo, nói có nói không, thì cái khổ tù tội là hậu quả trực tiếp mà người dân phải gánh chịu. Nói về sự thanh liêm của ông, tích xưa kể rằng, khi đang làm sứ Thiên Trường, có người làng ông cai quản nhân dịp nhà ông có giỗ, đem mâm cỗ đến. Thấy vậy, Trần Thị Kiên liền hỏi lý do đưa. Anh ấy trả lời rằng vì nó gần trụ sở nên anh ấy tặng nó như một món quà, chứ không có ý gì khác. Tuy nhiên, vài ngày sau khi cúng mâm cỗ vào ngày giỗ đó, người kia lại tìm đến nhờ giúp đỡ. Người đó trình xong, quan Thi Kiên liền ói ra cổ họng, ý là trả lại cơm hôm trước không nhận, khiến người đi xin muối phải xin lại, từ đó không dám xin nữa. lại.

Cũng vì tấm lòng thanh liêm, lối sống ngay thẳng của Trần Thì Kiến mà vua Anh Tông đã phong ông làm Thái giám. Hễ có kiện tụng là ông dùng lý lẽ để bắt bẻ, khi đến nơi thì ông tìm cách giải quyết. Người đời đều khen ông giỏi xét xử án kiện, lại có lời khen: Có tài giải oan, nghĩa là: Ở cương vị quan tòa, ông có tài phân tích mọi lý lẽ rồi kết án. Sử thần Ngô Sĩ Liên đời Lê khi nói về trường hợp của ông cũng khen ngợi và viết rằng: Bấy giờ Kiên hành động quá lạ lùng để sửa thói ăn xin của người đời bấy giờ, cũng như An Anh quá tằn tiện. cấp để sửa thói xa xỉĐó là lễ của Quản Trọng.

Tháng 12 năm Mậu Tuất – 1298, vua Anh Tông lại phong Trần Thì Kiến làm Đại học sĩ. Chức quan chuyên can thiệp vào công việc triều đình, chỉ đứng sau Tể tướng. Cùng năm đó, vua thấy Trần Thì Kiến là người ngay thẳng nên ban cho một chiếc xô, trong có khắc bài vượt vũ môn, khen ông là vị quan thanh liêm chính trực hiếm có. Tuy nhiên, trong cuộc đời làm quan cũng có lúc Trần Thì Kiến gặp sóng gió. Đó là khi ông giữ chức Tham biện, ông đã vô ý che giấu lòng dân nên bị cách chức. Sau đó, vua cho là không cố ý nên được xóa tội và cho làm Tham tán Chính sự. Năm 1305, ông lại được vua cử giữ chức Tả nổ – tể tướng.

Cuộc thảo luận:

Sở dĩ quân dân Đại Việt thắng lợi vẻ vang trong ba cuộc kháng chiến chống Nguyên – Mông là do nhà Trần lúc bấy giờ đã có sách lược, chiến thuật đúng đắn và hết sức sáng tạo trong cách đánh. Cùng với đó, nhà Trần có những vị tướng thiên tài như Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư đã buộc quân địch từ thế mạnh chuyển dần sang thế yếu, từ chủ động chuyển sang bị động để tiêu diệt chúng. , thắng. Đặc biệt, nhà Trần đã tập hợp mọi tầng lớp nhân dân, các dân tộc một lòng đánh giặc, bảo vệ quê hương, đất nước. Trong khối đại đoàn kết dân tộc đó, các vương hầu, vương hầu là nòng cốt và Trần Thì Kiến là một trong số đó.

Dù giữ nhiều chức vụ khác nhau nhưng Trần Thì Kiến luôn tỏ ra là người thanh liêm, tận tụy, các vua quan sau này đều coi ông là tấm gương sáng để học tập. Với những đóng góp to lớn trong cuộc kháng chiến chống quân Nguyên và tấm lòng trung với nước, thanh liêm chính trực, Trần Thì Kiến đã được lưu danh sử sách. Đúng vậy, lịch sử đã chứng minh, những con người liêm khiết, chính trực, một lòng vì nước, vì dân sẽ mãi mãi được nhân dân tôn vinh. Đáng tiếc là ngày nay vẫn còn một số ít người không noi gương tiền nhân mà còn nhận của bố thí của bọn ngoại kiều, phản động ở nước ngoài rồi xúi giục đồng bào Hà Tĩnh làm hại nước hại dân. quốc gia: Gây rối trật tự công cộng, chống người thi hành công vụ, vu khống chính quyền, cản trở giao thông, v.v.

Theo Baihocdoisong.com