Soạn bài lớp 7: Từ trái nghĩa

Soạn bài 7 : Từ trái nghĩa
Dạy
Sáng tác: Từ trái nghĩa
Soạn bài Ngữ văn lớp 7 học kì 1 dưới đây: Từ trái nghĩa được VnDoc sưu tầm và giới thiệu cho các em học sinh tham khảo để hiểu rõ hơn về khái niệm từ trái nghĩa cũng như cách sử dụng từ trái nghĩa trong văn bản. đoạn để chuẩn bị tốt cho bài giảng của học kì mới sắp tới của em.
TỪ TRÁI NGHĨA
I. KIẾN THỨC CƠ BẢN
1. Thế nào là từ trái nghĩa?
Từ trái nghĩa là những từ có nghĩa trái ngược nhau.
a) Tìm trong bản dịch thơ Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh của Tương Như và Ngẫu nhiên viết nhân buổi về quê mới của Trần Trọng San, những cặp từ trái nghĩa.
Gợi ý: Các cặp từ trái nghĩa: giương – cúi (Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh); trẻ – già, đi – về (Viết ngẫu nhiên nhân dịp về quê).
b) Tìm từ trái nghĩa với từ già trong trường hợp rau già, cau già.
Gợi ý: trẻ – già là từ trái nghĩa với tuổi tác; Trong trường hợp rau già, cau già, ngược lại già là non (rau non, cau non).
2. Sử dụng từ trái nghĩa
a) Nhận xét về nghệ thuật sử dụng từ trái nghĩa trong hai bản dịch thơ trên.
Gợi ý: Về cặp từ trái nghĩa ngước lên nhìn xuống trong bài Cảm nghĩ trong đêm thanh tĩnh, đọc đoạn văn sau:
Ngẩng đầu nhìn trăng sáng,
Cúi đầu nhớ quê hương.
Tất cả chỉ diễn ra trong một khoảnh khắc (nghĩ – ngẩng đầu – cúi đầu) mà thấy lòng bùi ngùi khôn nguôi. Lữ khách cô đơn ngẩng đầu nhìn lên nơi có ánh trăng đến, trăng vẫn sáng chan hòa tâm tình. Anh cúi đầu như sợ đối diện với trăng mà không thể thoát ra khỏi nỗi nhớ. Bài thơ kết thúc nhưng lại mở ra một cảm giác hoài cổ.
Bài thơ được làm theo thể cổ thể ngũ ngôn tứ tuyệt. Sự tự do ngôn luận (so với Đường luật, hình thể không bị ràng buộc bởi các quy định chặt chẽ về ấn, luật và đối) rất hiệu quả khi thể hiện mạch cảm xúc tự nhiên. Tuy nhiên, tác giả cũng đã sử dụng phép tương phản rất đắc địa ở hai câu cuối: Ngẩng đầu lên/ Cúi đầu nhìn trăng sáng/ nhớ quê hương da diết. Nguyên văn cho thấy đây là một cặp đối lập rất đúng, xét về loại: động từ/động từ (cử chỉ/thứ nhất, vọng/tư), tính từ/tính từ (minh/cố), danh từ/danh từ (nguyệt/hương). Về ý nghĩa, cặp đối lập tạo thành sóng đôi: Cảnh/tình (trăng/quê hương). Tính đối ngẫu này là cấu trúc của bài thơ. Cảnh gợi tình, trăng gợi cho người nhớ quê hương, để rồi khi người đắm chìm trong nỗi nhớ thì trăng thấm vào hồn người. Những cung đàn như lặng lẽ, như nỗi buồn…
(Tăng cường kĩ năng cảm thụ thơ cho học sinh lớp 7, NXB ĐHQGHN, 2004)
Về cặp từ trẻ – già, đi – về, tham khảo đoạn văn sau:
Hai dòng đầu của bài thơ này có hình thức đối nhỏ:
Mất tích bé lila / ông già
(Thanh niên đi, già về)
Mùi hương không quen thuộc, mani xấu
(Giọng quê không đổi, đầu sương)
Hai câu đối, mỗi câu có hai vế, mỗi vế có hai vế rất đối lập nhau. Lý gia đối với Đại Hồi, Hướng Âm đối với Mãn Mao là sửa cả ý lẫn lời; thiếu tiểu đối với người già, không tốt đối với xấu, tuy từ ngữ có chút khác biệt, nhưng xét về nghĩa thì rất đúng (thiếu tiểu: còn trẻ; lão: tuổi già; vô: không thay đổi; xấu: chỉ thay đổi ). Xét về ý nghĩa ngữ pháp, tiểu và lão đều là chủ ngữ cũng như không và hư đều là vị ngữ, hai câu đọc lên thấy hài hòa.
(Tăng cường kĩ năng cảm thụ thơ cho học sinh lớp 7, NXB ĐHQGHN, 2004)
b) Tìm các cặp từ trái nghĩa trong các thành ngữ sau và cho biết tác dụng biểu đạt của chúng.
- Gần mực thì đen, gần đèn thì sáng.
- Trong nhà chưa rõ, ngoài mới hay.
- Điếc tai cày, sáng tai
Gợi ý: Từ trái nghĩa chủ yếu được dùng để tạo quan hệ tương phản, gây ấn tượng mạnh, làm cho lời nói thêm sinh động.
II. KỸ NĂNG THỰC HÀNH
1. Tìm từ trái nghĩa trong các câu ca dao, tục ngữ sau:
(1) Chị em như chuối nhiều tàu
Lá lành đùm lá rách, đừng nhiều lời với nhau
(2) Ai không giàu thì nghèo,
Ngày ba mươi Tết, trong nhà treo thịt.
(3) Ba năm lầm đường,
Áo ngắn đi mượn, quần dài đi thuê.
(4) Đêm tháng năm chưa ngủ,
Ngày tháng mười không được cười nhạo.
Gợi ý: Tấm lành – tấm rách, giàu – nghèo, ngắn – dài, đêm – ngày, sáng – tối.
2.Tìm từ trái nghĩa với từ in đậm trong các câu sau:
mới | Cá tươi | |
Hoa tươi | ||
yếu đuối | ăn yếu | |
học lực yếu | ||
xấu | từ xấu | |
khô khan |
Gợi ý: Không phải từ nào trái nghĩa với các từ tươi, yếu, xấu cũng có thể kết hợp với các tiếng cá, hoa, ăn, học, từ, đất để tạo thành từ trái nghĩa với cá, hoa tươi. tươi, thực phẩm yếu, học lực yếu, chữ xấu, đất xấu, ví dụ: không thể nói học lực là mạnh mặc dù mạnh là đối lập với yếu. Các từ có thể tìm được là: cá ươn, hoa héo, ăn khỏe, học giỏi, chữ đẹp, đất lành.
3. Điền từ trái nghĩa thích hợp vào các thành ngữ sau:
(1) Bàn chân… đá mềm
(6) Không có phần thưởng trong…
(2) Có hay không…
(7) Bên… bên khinh
(3) Gần nhà… ngõ
(8) Phiên… ngày
(4) Nhắm mắt…
(9) Bước thấp bước thấp…
(5) Chạy lộn ngược…
(10) Chân ướt…
Gợi ý: (1) – khó; (2) – một lần nữa; (3) – nhà; (4) – mở; (5) – bơi ngửa; (6) – hình phạt; (7) – trọng lượng; (8) – nam; (9) – cao; (10) – cống.
4. Viết đoạn văn ngắn nói về tình cảm quê hương, có sử dụng từ trái nghĩa.
Gợi ý: Kết hợp kiến thức về từ trái nghĩa với kiến thức về văn biểu cảm để viết bài. Không nên quá gượng ép trong việc sử dụng từ trái nghĩa, cần chú ý đến chủ đề của đoạn văn, mạch lạc khi triển khai ý.
Tham khảo văn bản:
Đối với bạn, ai làm việc gì ích nước lợi dân đều là bạn. Ai làm việc gì có hại cho dân, hại nước đều là kẻ thù. Đối với tôi, những suy nghĩ và hành động có lợi cho Tổ quốc cho đồng bào là bạn. Những suy nghĩ và hành động có hại cho Tổ quốc và nhân dân là kẻ thù.
(Hồ Chí Minh)
Gợi ý:
- Từ trái nghĩa: lợi – hại, bạn – thù.
- Sóng đôi của từ trái nghĩa có tác dụng tạo ấn tượng tương phản cho hình ảnh, làm nổi bật tính chất của điều đang nói, giúp lời ca nhịp nhàng, tăng tính liên kết, v.v.
Đây là bài luận Từ trái nghĩa sao chép gọn nhẹ Nếu muốn xem thì click vào đây Soạn 7: Từ trái nghĩa
Ngoài đề cương ôn tập, chúng tôi còn sưu tầm rất nhiều tài liệu ôn tập học kì 1 lớp 7 của các trường THCS trên cả nước ở tất cả các môn Toán, Văn, Anh, Lý, Hóa, Sinh. Hi vọng tài liệu lớp 7 này sẽ giúp ích cho các em trong việc ôn tập và luyện tập thêm kiến thức tại nhà. Chúc các bạn học tốt và đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới
Theo tranquoctoan.edu.vn
xem thêm thông tin chi tiết về Soạn bài lớp 7: Từ trái nghĩa
Soạn bài lớp 7: Từ trái nghĩa
Chuyên mục: Văn Mẫu Lớp 7
#Soạn #bài #lớp #Từ #trái #nghĩa