Phân tích truyện ngắn Mùa Lạc của Nguyễn Khải

Phân tích truyện ngắn Mùa Lạc của Nguyễn Khải

Dạy

Phân tích truyện ngắn Mùa Lạc của Nguyễn Khải

Bài viết

Nguyễn Khải bắt đầu nổi tiếng với tiểu thuyết hai tập: Xung đột, viết về những người nông dân Công giáo ở vùng Nam Định, những người nông dân ngoài áp bức giai cấp còn bị tôn giáo mê hoặc. Năm 1958, Nguyễn Khải, Nguyễn Huy Tưởng, Nguyễn Tuân lên nông trường Điện Biên. Sau chuyến đi ấy, Nguyễn Huy Tưởng viết tiểu thuyết Bốn năm sau, Nguyễn Khải viết tập truyện ngắn Mùa lạc, Nguyễn Tuân viết tự truyện Sông Đà. Trong khi Nguyễn Huy Tưởng miêu tả những chuyện tháo rào kẽm gai, rà phá bom mìn, tổ chức đội sản xuất ở nông trường Điện Biên thì Nguyễn Khải lại có một khai thác riêng: tập trung chú ý vào sự thay số. thân phận con người, sự hình thành quan hệ đạo đức mới giữa con người với con người, khẳng định giá trị nhân văn, lối sống trong quan hệ sản xuất mới của nông trường Điện Biên. Chính vì thế tác phẩm Mùa Thu trụ vững cùng thời gian khi những biến cố hiện tại đã qua. Thế là, từ chỗ tiếp cận những người nông dân công giáo ở Nam Hà, Nguyễn Khải chuyển sang viết về những người nông dân tiến bộ nhất của miền Bắc xã hội chủ nghĩa.

Ở truyện ngắn Mùa lạc ta thấy mô típ người phụ nữ “ba chìm bảy nổi chín nổi” trong xã hội cũ được khai thác trong một hoàn cảnh mới.

Nguyễn Khải đã khai thác lại một mô típ đã trở nên quen thuộc trong văn học truyền thống, mô típ xuyên suốt nhiều tác phẩm văn học trung đại và hiện đại: Truyện Kiều – Nguyễn Du; Cung oán ngâm khúc – Nguyễn Gia Thiều; Người vợ ngâm – Đặng Trần Côn; Lục Vân Tiên – Nguyễn Đình Chiểu; Bỉ vỏ – Nguyên Hồng; Tắt đèn – Ngô Tất Tố; …

Trước khi lên nông trường Điện Biên, Đào là một cô gái bất hạnh. Năm 17 tuổi, cô cũng kết hôn. Tưởng có mái ấm gia đình, chồng chị lại cờ bạc, nợ nần chồng chất phải bỏ trốn vào Nam. Khi trở về, lại chung sống với nhau, có một con trai hai tuổi thì chồng mất, rồi các con cũng bỏ bà mà đi. Đào trở nên cô độc, bơ vơ trước bao nỗi buồn đắng cay của số phận. Cô phải rời xa quê hương, đến đất khách quê người, không chỉ để mưu sinh, mà còn để quên đi nỗi đau, quên đi những khát khao về một hạnh phúc trong đời. Cuộc sống vất vả, nay đây mai đó, là những chuỗi ngày bươn chải, gian khổ, buông xuôi, liều lĩnh “gánh còn trên vai, nhà đâu, giường đâu”, không gia đình, không quê hương, không người thân, không tương lai – một cuộc đời vô nghĩa “muốn chết mà không chết được vì đời còn dài nên phải sống.

Mô típ người phụ nữ “ba chìm bảy nổi” trong văn học xưa thường kết thúc bằng một bi kịch (Kiều nhảy xuống sông Tiền Đường). Nhưng ở đây, trong hoàn cảnh môi trường mới, quan hệ sản xuất mới, Đào đã tìm được hạnh phúc mới. Một trung đội trưởng già phụ trách lò gạch của nông trường mới gặp chị vài lần đã viết một bức thư dõng dạc: “Đọc được mười dòng, tôi giận đến mức xé ra từng mảnh, người ta khinh chị quá. ?Nhưng khi gấp thư lại, một cảm giác êm đềm lan nhanh, giọt mật ngọt thấm vào đất khô…”.

Hạnh phúc mới đã khiến tâm lý Đào thay đổi. Từ một người phụ nữ hay oán hận, ghen tị với hạnh phúc của mọi người, giờ chị thấy: “tất cả họ đều là những người đáng yêu, tất cả họ đã vun đắp cho hạnh phúc của tôi…”.

Trong tiểu thuyết Xung đột cũng như trong truyện ngắn Dự cảm, Nguyễn Khải sử dụng lối viết hiện thực tỉnh táo, đôi khi lạnh lùng. Nhưng khi viết Mùa lạc, ta thấy Nguyễn Khải sử dụng lối viết nhẹ nhàng, trữ tình hơn. Vì ở đây có cuộc sống mới, quan hệ sản xuất mới, trong đó mọi người yêu thương nhau, vun đắp hạnh phúc cho nhau. Cuộc sống mới hiện lên trong tác phẩm như một bức tranh đầy màu sắc và lạc quan: “Một năm đã trôi qua. Mùa xuân thứ hai đã đến. Màu xanh đậm của đậu, bắp, lạc, màu xanh non của lá, màu đỏ tươi của ớt chín dần lấn át những màu man rợ, man rợ khác của đất hoang… Cuộc sống bao la đã trở lại. “.

Truyện Mùa rụng mang ý nghĩa nhân đạo cách mạng về sự thay đổi số phận của những con người bất hạnh. Xuyên suốt câu chuyện và đặc biệt là qua những biến chuyển trong cuộc đời Đào, Nguyễn Khải muốn khẳng định và thể hiện tình yêu đối với nhân dân, đất nước, với công cuộc xây dựng xã hội chủ nghĩa đối với cuộc sống của nhân dân. nhân dân ta. Câu chuyện là một bài viết sâu sắc về cuộc sống, đạo đức, cuộc sống không có kết thúc, chỉ có ranh giới. Điều quan trọng là con người có đủ ý chí, nghị lực và sức mạnh để vượt qua.

Theo tranquoctoan.edu.vn