Những cảm nghiệm về sứ mệnh tuổi trẻ qua đoạn trích Đất nước

Suy nghiệm về sứ mệnh tuổi trẻ qua đoạn trích “Đất nước”

Dạy

Suy nghiệm về sứ mệnh tuổi trẻ qua đoạn trích “Đất nước”

Phân công

Trong tâm trí mỗi người, lòng yêu nước thường là một tình cảm cao cả, xa vời và khó tả. Nhưng qua bài Đất nước, với những câu thơ vừa dồn nén cảm xúc, vừa đầy suy tư, nhà thơ Nguyễn Khoa Điềm lại thầm nhắn nhủ người đọc – nhất là các bạn trẻ: “Em ơi, Đất nước là máu xương của mình/Phải biết gắn bó và sẻ chia ” Đất nước gắn bó, hiển hiện ngay bên cạnh ta, phải chăng lòng yêu nước bắt đầu từ những điều giản dị, gần gũi nhất, như thương cha mẹ, gia đình, mái nhà ta ở, hạt cơm ta ăn, từ từng giọt máu đào, đốt xương máu của chính mình?Từ tình yêu nhỏ, tuổi trẻ hãy mở lòng đón nhận tình yêu lớn.Từ tình yêu,chúng ta cần thức tỉnh sứ mệnh của mình trước lịch sử.Ngày xưa,sứ mệnh đó là chiến đấu bảo vệ Tổ quốc,còn ngày nay,thì sao? nhiệm vụ đó?

Ta hãy trở lại với những câu thơ tâm sự của đôi trai gái ở cuối phần một của bài thơ:

“Trong bạn và tôi hôm nay

Ai cũng có một phần đất nước

Khi hai bạn nắm tay nhau

Đất nước trong ta ấm áp hài hòa.”

Tiếp nối phần trên – Đất nước có từ xa xưa, hiển hiện và gắn bó với những con người gắn bó, với những đồ vật thân thương, gần gũi – ở đây, anh thanh niên chiêm nghiệm một điều vừa bình dị vừa thiêng liêng: ở chính mình. Thể xác, tinh thần, cuộc sống của anh, của em đều có một phần Đất Nước, trong tình yêu của đôi bạn trẻ có sự hòa quyện của tình yêu Đất Nước… Trước Nguyễn Khoa Điềm, nhà thơ Chế Lan Viên đã từng viết một câu thơ. Xúc động về mối quan hệ của tình lớn và tình nhỏ:

“Ôi Tổ quốc tôi yêu như máu thịt

Như cha mẹ tôi, như vợ chồng.”

Với Chế Lan Viên, yêu Tổ quốc phải nồng nàn, mãnh liệt như yêu máu thịt của mình, yêu cha mẹ, vợ (hoặc chồng) mình. Tình yêu lớn phải bắt đầu từ tình yêu nhỏ, phải cụ thể, gần gũi như tình ruột thịt, như mối lương duyên lứa đôi. Còn với Nguyễn Khoa Điềm, từ tình yêu nhỏ, từ lúc “hai đứa nắm tay nhau”, phải mở rộng ra để hòa nhịp với tình yêu lớn, tình yêu đất nước, tình yêu quê hương v.v.. Hai nhà thơ có hai con đường khác nhau. viết về. Nhưng tất cả đều chung một thông điệp gửi đến chúng ta một thông điệp về quan niệm: thế nào là lòng yêu nước, nó nằm ở đâu trong tâm hồn mỗi người và nên thể hiện nó như thế nào trong cuộc sống? Về lòng yêu nước, chúng ta đã biết và học trong một bài văn nổi tiếng của nhà văn Nga I.Erenbua, giữa thế kỷ XX: “Yêu nước là yêu những gì tầm thường nhất, yêu cái cây trồng trước nhà, yêu những con phố nhỏ chảy ra bờ sông, yêu vị chua mát của trái lê mùa thu hay mùi cỏ thảo nguyên với chút rượu nồng… Tình yêu nhà, yêu làng, yêu quê trở thành lòng yêu nước”. Nhiều danh nhân, văn nghệ sĩ đã viết về lòng yêu nước, nhưng nay đọc thơ Nguyễn Khoa Điềm, ta vẫn tiếp nhận tư tưởng ấy một cách thú vị bởi nhà thơ không diễn đạt trực tiếp bằng văn xuôi, chính luận mà kết hợp chính luận, chính luận, suy nghĩ với những cảm xúc dồn nén., có chiều sâu, bằng hình ảnh và ngôn ngữ thơ:

“Em ơi, Đất Nước là máu xương của anh

Phải biết gắn bó và sẻ chia

Phải biết hóa thân hình dáng đất nước

Làm Đất Nước Mãi Mãi”

Rõ ràng, khái niệm về đất nước và lòng yêu nước đã được gửi gắm trong một hình ảnh thơ “Đất nước là máu xương” thật súc tích và mới mẻ. Thông điệp về sứ mệnh tuổi trẻ đối với đất nước cũng rất nhẹ nhàng, tinh tế và giàu hình ảnh “Phải biết gắn bó và sẻ chia/ Phải biết hóa thân hình hài đất nước”. Trước Nguyễn Khoa Điềm, năm 1968, nhà thơ Lê Anh Xuân giữa Sài Gòn đã viết bài thơ “Tư thế Việt Nam” ca ngợi người chiến sĩ đã anh dũng hy sinh chiến đấu, chống ngoại xâm, bảo vệ Tổ quốc, với những vần thơ thật đẹp về thời khắc anh hy sinh:

“Tôi chẳng để lại gì cho mình trước khi ra đi

Chỉ còn lại dáng đứng Việt Nam khắc thế kỷ

Này Giải phóng quân

Từ anh đứng giữa quốc lộ Tân Sơn Nhất

Tổ quốc bay cao, mùa xuân bao la”

Bản hùng ca Mặt đường khát vọng ra đời vào những năm 1971-1974 trên chiến khu Trị Thiên, sau thế đứng của Việt Nam một chiều dài thời gian ba bốn năm, một chiều rộng không gian ở hai miền đất nước với ngôn từ, hình ảnh, và hình ảnh. Những hình ảnh thơ rất tương đồng: “Dáng đứng Việt Nam, Từ dáng đứng của Anh…Tổ quốc bay cao” (Lê Anh Xuân) và “Hóa thân hình dáng đất nước…Đất nước muôn đời” (Nguyễn Khoa) Diễm). Phải chăng những lớp người, những hồn thơ sống trong cùng một thời đại thường khám phá những văn thơ và có những chiêm nghiệm, cảm nhận, tư tưởng giống nhau? Cuộc sống và cách sống của tuổi trẻ Việt Nam trong cuộc đấu tranh chống Mỹ cứu nước đầy cam go và ác liệt đã khơi dậy nguồn cảm hứng thơ ca, chắt lọc cho họ ngôn ngữ hình tượng thơ giàu ý nghĩa ấy. Chính vì vậy, hai nhà thơ Lê Anh Xuân, Nguyễn Khoa Điềm cùng nhiều văn nghệ sĩ lúc bấy giờ đã ghi lại và gửi đến bạn đọc những thao thức về số mệnh của tuổi trẻ là dám cầm súng, xả thân cứu nước, mang hình hài, nhập thân vào đời. và cái chết – để bảo vệ đất nước, tạo thêm sức sống để đất nước bay cao, vươn tới mùa xuân tự do, độc lập,..nhà thơ Chế Lan Viên, thế hệ trước Nguyễn Khoa Điềm trong khổ thơ trích ở đoạn trên cũng đã viết:

“Ôi Tổ quốc, nếu cần, tôi sẽ chết

Cho từng ngôi nhà, góc phố, dòng sông”

Vậy đấy, với lớp cha anh, những năm tháng đánh giặc ngoại xâm, sứ mệnh của tuổi trẻ là chiến đấu, nếu cần các anh vẫn chấp nhận hy sinh để bảo vệ Tổ quốc, giữ gìn từng ngôi nhà, góc phố của mình. , tình yêu của riêng tôi… Hôm nay, nhiệm vụ của tuổi trẻ là gì? Ta hãy trở lại với thơ Nguyễn Khoa Điềm và thử nghiệm tiếp:

“Em yêu, anh…

Phải biết hóa thân hình dáng đất nước

Làm Đất Nước trường tồn…”

Biết “hóa thân” là tự nguyện cống hiến cả thể xác và tinh thần, góp phần làm giàu cho đất nước, xây dựng đất nước văn minh, tiên tiến, giàu mạnh, trường tồn mãi mãi,… Biết hóa thân là dám dấn thân. Chung sức xây dựng nền kinh tế đổi mới và hội nhập, nền văn hóa hiện đại, đậm đà bản sắc dân tộc là dám dấn thân đấu tranh chống tiêu cực trong cuộc sống và trong mỗi con người. … biết bao nội dung và hành động ẩn chứa trong sứ mệnh “hóa thân” ấy. Đây là những điều mà mỗi bạn trẻ ngày nay có thể suy ngẫm để trải nghiệm. Làm thế nào để mỗi học sinh trung học suy nghĩ và kinh nghiệm?

Hãy trả lời câu hỏi đó và kết thúc thí nghiệm này bằng lời Bác dạy chúng ta “Non sông nước Việt có trở nên tươi đẹp hay không, dân tộc Việt Nam có bước lên đỉnh vinh quang sánh vai với các cường quốc năm châu hay không? thành công hay không là nhờ một phần lớn vào sự nỗ lực học tập của các em.”

Theo tranquoctoan.edu.vn