Trong thời kỳ phong kiến ​​ở Việt Nam, có trường hợp một người ăn xin được bổ nhiệm giữ chức vụ cao trong triều đình. Đó là Phạm Ngũ Thư, sinh tại làng Phù Ủng, huyện Đường Hào, phủ Thượng Hồng, lộ Hải Đông (nay thuộc xã Phù Ủng, huyện Ân Thi, tỉnh Hưng Yên). Ông là cháu nội của danh tướng Phạm Ngũ Lão, vị đại thần nổi tiếng về văn tài, võ lược thời Trần.

Sinh ra trong một gia đình gia giáo nhưng Phạm Ngũ Thư lại sớm mồ côi cha, trước khi mất, cha ông đã gửi người đồng môn là quan Thái bảo Hãng Trấn Nguyên đến chăm sóc, dạy dỗ và nuôi nấng con mình. Được bạn giao phó, quan Thái Bảo hết mực quan tâm đến Phạm Ngũ Thư nên mới ngoài 20 tuổi ông đã thi đỗ và được bổ giữ chức Tri huyện Mỹ Đức (nay là huyện Mỹ Đức). , Hà Nội). Là một vị quan tận tụy, lo cho nhân dân yên sống, ít năm sau, Phạm Ngũ Thứ được thăng chức Chánh An, Tổng đốc trấn Thiên Hưng (nay là địa phận một số tỉnh Tây Bắc như Điện Biên, Lai Châu, Sơn La). …).

Khi Hồ Quý Ly thao túng triều chính, ngày càng lộng hành, năm Kỷ Mão (1399), vua Trần Thuận Tông bị bức tử, lộ rõ ​​hơn ý đồ cướp ngôi khiến nhiều người phẫn nộ. Bấy giờ, quan Thái bảo Trần Nguyên Hãng âm mưu với tướng quân Trần Khát Chân và một số thân vương nhà Trần giết Hồ Quý Ly trong buổi hội thề ở núi Đốn Sơn (nay thuộc xã Cao Mật, huyện Vĩnh Lộc, Thanh). tỉnh Hòa). . Tuy nhiên, sự việc đã bại lộ, hơn 370 người liên quan bị Hồ Quý Ly giết, vợ con bị đày ải, tài sản bị tịch thu.

Tuy không định tham gia vào vụ này nhưng vì có mối quan hệ thân thiết với Hãng Trấn Nguyên nên Phạm Ngũ Thư biết không thể tránh khỏi sự nghi ngờ của Hồ Quý Ly. Phần vì tránh tai họa, phần vì chán cảnh làm quan với cảnh quyền lực, danh lợi nên sau nhiều đêm suy nghĩ, ông quyết định từ chức vì bệnh tật. Sau khi được chấp thuận, Phạm Ngũ Thư giấu hẳn tung tích, bí mật lên Yên Tử, đến chùa Vân Yên xin yết kiến ​​quốc sư Võ Trực và kể rõ sự tình, xin xuất gia tu hành, được được pháp danh Trí Lâm.

Tuy sống nơi cửa Thiền nhưng hoàn cảnh xã hội lúc bấy giờ đã tác động rất nhiều đến tâm trí Phạm Ngũ Thư. Khi đó, Hồ Quý Ly cướp ngôi nhà Trần, làm vua được 1 năm thì nhường ngôi cho con là Hồ Hán Thương, nhà Minh âm mưu chiếm nước ta nên lấy cớ “diệt Hồ” để xâm lược. Nhà Hồ bị lật đổ, nhân dân rơi vào ách đô hộ tàn bạo của ngoại bang phương bắc. Một lần nữa Phạm Ngũ Thư đắn đo suy nghĩ, cuối cùng chàng trở về núi tìm đường cứu đời, mong làm tròn nghĩa vụ của một kẻ thời loạn.

Trở về quê hương, trước sức ép của họ hàng, Phạm Ngũ Thư lấy vợ và sinh được 3 người con. Trong thời gian này, ông đã tích cực tham gia lực lượng kháng quân Minh cuối đời Trần do Giản Định Đế (Trần Ngỗi) rồi Trùng Quang Đế (Trần Quý Khoang) lãnh đạo. Vài năm sau, nhà hậu Trần bị diệt vong khi cả hai vị vua đều hy sinh vì nước vì không thể chống lại sự áp bức của quân Minh xâm lược. Phạm Ngũ Thư nghe tin Lê Lợi ở Lam Sơn dấy binh khởi nghĩa bèn vào Thanh Hóa xin đầu quân, cùng nghĩa quân trải qua gian khổ, gian khổ hơn 10 năm.

Để thăm dò việc điều binh cũng như nắm tình hình địch, Phạm Ngũ Thư đã đề xuất và được Bình Định Vương Lê Lợi chấp thuận cho thiết lập một “hệ thống tình báo” với nhiều đối tượng cài cắm trong hàng ngũ quan lại ngụy quyền. . ngụy quân cũng như ngoài xã hội dưới các vai thương gia, học trò…

Trực tiếp điều hành mạng lưới thu thập tin tức, Phạm Ngũ Thư còn cải trang thành hành khất đi khắp nơi mà địch không nghi ngờ. Nhờ đó, anh nhận ra lợi thế của những người ăn xin vì càng bẩn thỉu, cùi hủi, ghẻ lở thì càng kiếm được nhiều tiền. Họ có thể “một gậy, một vãi khắp nơi”, “liều mình xông pha” xông vào đồn địch, kho lương thực để quan sát, lang thang khắp nơi để truyền tin nhanh chóng, an toàn. Từ đó, Phạm Ngũ Thư tạo thêm nhiều tai mắt trong giới giang hồ. “Hệ thống tình báo” này đã hoạt động hiệu quả, góp phần quan trọng vào chiến thắng của nghĩa quân Lam Sơn, quét sạch quân Minh xâm lược ra khỏi bờ cõi, giành lại nền độc lập.

Cuộc thảo luận:

Theo những tài liệu còn sót lạiCho đến ngày nay, Phạm Ngũ Thư từng nói với vợ: Khi bôn ba lo việc nước, ta ở chung với đám ăn mày, đồng cảm với nỗi đau đớn, cay đắng vô biên của những người khốn khổ bị xã hội hóa. khinh thường, xa lánh. Tôi luôn nguyện chia sẻ, cứu giúp và xoa dịu nỗi đau của họ. Trước khi ra đi về cõi vĩnh hằng, ông căn dặn vợ con phải làm nhiều việc thiện, phát tâm giúp đỡ người khó khăn. Ông xứng đáng với danh hiệu “Kẻ ăn mày kiệt xuất” của vua Lê Lợi.

Và chính những tháng ngày chống gậy tre, quần áo rách rưới đi xin ăn qua ngày, Người đã thấu hiểu nỗi đau của những người nghèo khổ và sẻ chia, an ủi, nhắc nhở họ. về nguyên lý nhân quả, khuyên họ buông bỏ hiềm khích, nghi hoặc, nhụt chí mà thắp lên một luồng lạc quan, nhân văn. Khi về hưu, ông về với dân nghèo cho đến cuối đời. Thậm chí, trên bia mộ của ông cũng chỉ có dòng chữ: “Phạm ăn mày chi mộ” (ngôi mộ của người ăn mày họ Phạm). Vâng, Phạm Ngũ Thư là một người như thế, một người có cuộc đời đặc biệt như một huyền thoại.

Theo Baihocdoisong.com