Theo sách “Đại Việt sử ký thực lục”, Phạm Đôn Lễ là vị Tam nguyên đầu tiên (đỗ đầu cả 3 kỳ thi Hương, Hội, Đình) trong lịch sử khoa thi nước ta và là trạng nguyên dưới các đời vua Sở. Lê. Thánh Tông. Nhờ được truyền nghề dệt chiếu, ông được người dân yêu mến, kính trọng. Phạm Đôn Lễ sinh năm 1457, người làng Hải Triều, còn gọi là làng Hới, thuộc tổng Thanh Triều, phủ Long Hưng, huyện Ngự Thiên, tỉnh Hưng Yên (nay là thôn Hải Triều, xã Tân Lễ, huyện Hưng Hà, tỉnh Thái Lan). Cái lọ).

Hình nền bộ ba này đầy lãng mạn và nhân văn. Theo sách “Lễ hội Việt Nam”, Phạm Đôn Lễ là kết quả của mối tình bình dị giữa một ngư phủ họ Phạm quê ở Hải Dương và một cô gái làng Hải Triều bán nước bên sông. Theo một câu chuyện cũ, hai người gặp nhau trong một đêm mưa bão. Họ yêu nhau và trở thành vợ chồng. Tuy nhiên, hạnh phúc chẳng được bao lâu khi người chồng qua đời. Người vợ vất vả mang thai rồi sinh ra Phạm Đôn Lễ.

Khi còn trẻ, ông bị lạc và trôi dạt vào xứ Thanh. Một người đàn ông đức độ, khá giả đã nhận Lê về nuôi dạy làm người, cho ăn học đến nơi đến chốn. Năm 1481, dưới triều vua Lê Thánh Tông, Phạm Đôn Lễ vào kinh và đỗ Trạng nguyên khoa Tân Mùi. Vì trước đó ông đã đỗ đầu kỳ thi Hương, thi Hội nên được tôn làm tam phẩm. Sau khi Phạm Đôn Lễ đỗ trạng nguyên, cha nuôi ông kể hết lai lịch của ông. Dù rất biết ơn cha nuôi nhưng Phạm Đôn Lễ vẫn cùng mẹ trông coi quê hương. Anh trở về quê hương và gặp mẹ mình, người đang sống trong cảnh cô đơn và khốn khổ. Sau một thời gian ngắn hạnh phúc bên con trai, bà lão qua đời. Dù không lớn lên trên quê hương nhưng mảnh đất Hải Triều vẫn chiếm một vị trí quan trọng trong trái tim của trạng nguyên.

Phạm Đôn Lễ giỏi văn thơ, giỏi chính trị, kinh tế nên được triều đình kính trọng. Làm quan đến chức Tả thị lang, được cử đi sứ nhà Minh. Trên đường đi sứ qua Quế Lâm, thấy phong cảnh hữu tình nơi đây, đoàn dừng chân thưởng ngoạn. Phạm Đôn Lễ tình cờ thấy người dân dệt chiếu, nhưng kỹ thuật dệt chiếu khác với người dân quê anh, dệt nhanh hơn, cho ra những chiếc chiếu đẹp và bền hơn. Thế là anh quyết định mang kỹ thuật dệt này về nước.

Sau khi hoàn thành sứ mệnh đi truyền đạo, khi trở về Quế Lâm, trạng nguyên đã mua một chiếc chiếu mang về làng Hới. Ông gọi những người thợ dệt đến để nghiên cứu nhưng họ phàn nàn và bỏ cuộc. Phạm Đôn Lễ đã tự nghiên cứu. Nhờ thông minh, ông nhanh chóng nắm bắt được cách dệt và truyền lại cho người dân. Từ đó, nhờ phương pháp dệt mới mà chiếu làng Hới nổi tiếng khắp vùng. Trạng nguyên sai người lập thêm bàn dệt, truyền nghề cho các làng khác. Anh còn hướng dẫn mọi người cách trồng và chăm sóc cói. Nhờ sự quyết tâm của Phạm Đôn Lễ, đời sống nhân dân ngày càng khấm khá. Mọi người yêu mến gọi ông là Trạng Chiêu.

Phạm Đôn Lễ cũng nổi tiếng là một vị quan thanh liêm, hết lòng thương dân, tính tình ngay thẳng, ghét quan lại. Dưới triều vua Lê Uy Mục, triều đình suy vi, gian thần lộng hành. Phạm Đôn Lễ lúc bấy giờ đã lên đến chức Thượng thư trở thành đối tượng công kích. Biết mình bị hãm hại, ông liền từ chức, đưa vợ con đi nhiều địa phương dạy học, dạy nghề dệt chiếu rồi quyết định lập nghiệp tại thôn Mỹ Xá, xã Ngọc Sơn, huyện Tứ Kỳ, tỉnh Hải Dương. .

Trang Chiêu mở trường dạy học đến cuối đời. Sau khi ông qua đời, dân làng đánh giá cao sự liêm khiết của nhà nước, vì vậy họ đã xây dựng một lăng mộ quy mô lớn. Quê hương làng Hải Triều cũng lập đền thờ Phạm Đôn Lễ và khắc bài thơ ca ngợi ông: Nước sông có suối dài; Nhà từ đường rực rỡ, hương hoa thơm ngát. Ánh sáng chói lọi giáng xuống thần linh; Mây sáng trôi, xa giá, quanh quẩn. Giáng sinh vui vẻ, vang vọng cả mùa xuân; Hát một khúc ca vui tươi, một chương hòa bình. Phúc đức dồi dào, nhân tài; Từng bước dâng hương, đền đáp thần linh. Đời đời thờ thần, muôn đời bình yên.

Cuộc thảo luận:

Từ nội dung của giai thoại nói trên, có thể thấy Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ là người hiếu học, có tài năng xuất chúng, tận tụy với nước, vì dân. Và không phải ngẫu nhiên mà ông được người đương thời cũng như hậu thế tôn vinh là ông tổ của nghề dệt chiếu Việt Nam. Khi ấy, chắc chắn không phải ông muốn làm ông tổ nghề chiếu, và nếu không phải là người vì dân, vì quê hương, vì nước thì chắc chắn Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ đã không phí công. tâm trí để học các kỹ thuật. Nghề dệt chiếu của người Bắc Bộ. Không chỉ vậy, ông còn tìm cách mua được một chiếc khung cửi rồi không quản ngại gian khổ, đường xa để mang từ Quảng Tây (Trung Quốc) về Việt Nam truyền dạy cho người dân trong làng.

Vì vậy, dù đã hơn 500 năm nhưng Trạng nguyên Phạm Đôn Lễ vẫn được người đời sau tôn vinh, tiếc rằng hậu thế không mấy người làm được. Vì ngày nay, nhiều người đi nước ngoài như đi chợ, nhưng họ đi chỉ để vui chơi, du lịch cho thỏa thích. Thậm chí, có người đi với mục đích học tập, nhưng cái hay, cái mới ở nước ngoài họ không học mà sẵn sàng chi tiền tỷ chỉ để lấy bằng cử nhân, tiến sĩ, bất chấp chất lượng. thực tế, kiến ​​thức tiếp nhận, giá trị của tấm bằng. Không biết đến bao giờ ở Việt Nam mới hết tâm lý sính ngoại đây?

ND